Kỷ nguyên của Bill Gates đang sắp khép lại. Vào tháng 6 vừa rồi, Gates đã rời khỏi vai trò là kiến trúc sư trưởng phần mềm (dù vẫn giữ chức danh chủ tịch) của Microsoft. Người kế nhiệm ông, Ray Ozzie, lại đối lập với Gates về nhiều khía cạnh: không hay… chửi thề như Gates, nhã nhặn, nói năng nhỏ nhẹ và dễ gần gũi như một vị giáo sư khả kính.

Khó có thể tưởng tượng làm thế nào mà con người khiêm tốn này có thể sống sót được bên trong nền văn hoá ốc đảo, phân thứ bậc, siêu cạnh tranh của Microsoft. Nhưng từ khi gia nhập công ty này cách đây 18 tháng, ông đã được nhắc đến như là một trong 3 chuyên viên kỹ thuật chính, và chưa đầy hai tháng nắm giữ chức vụ, ông đã lãnh đạo một ban chiến lược bí mật về việc làm thế nào để chống lại những đối thủ cạnh tranh như Google. Và vào tháng 6 năm nay, ông đã đạt đến vị trí đỉnh cao: Gates tuyên bố sẽ nghỉ hưu và Ozzie sẽ là chỉ huy về công nghệ của công ty.

Ozzie cần phải chuyển đổi Microsoft từ một công ty bán phần mềm đóng gói sang bán các ứng dụng trực tuyến mạnh và nhanh, từ các trò chơi cho đến phần mềm bảng tính. Nhiệm vụ của Ozzie là thay đổi tận gốc cách thức mà công ty đang bán phần mềm cho máy để bàn và theo đuổi dự án vĩ đại - nhưng chưa chắc chắn là Web services. Microsoft không nghĩ rằng khách hàng sẽ thôi sử dụng những chiếc máy tính cá nhân PC để làm việc hoàn toàn qua mạng, nhưng kỷ nguyên của máy tính để bàn đang khép lại, và điều đó hứa hẹn một số thay đổi đau lòng.

Chiến trường trên Net

Microsoft đã nhận thức điều đó từ năm 2003. Công ty đã - và vẫn đang - thu được hàng tỉ đô-la từ việc bán phần mềm cho máy tính để bàn, nhưng trọng tâm kinh doanh đã thay đổi: chương trình truyền thông mạng. Còn các ứng dụng dựa trên web và những phương tiện ngoài PC khác như điện thoại thông minh, iPod, máy ảnh số - sẽ đảm bảo tăng trưởng thị trường cho phần mềm. Đồng thời, các mô hình kinh doanh mới, như quảng cáo dựa trên công cụ tìm kiếm, và các đăng ký sử dụng phần mềm dưới dạng thuê bao (subscription) giá thấp, bắt đầu tạo ra nguồn doanh thu lớn.

Máy chơi game Xbox 360 của Microsoft đã thành công, nhưng cạnh tranh từ PlayStation 2 của Sony khiến Microsoft phải giữ mức giá thấp, nên lợi nhuận cũng kém hơn. Về công cụ tìm kiếm internet, một chức năng phổ biến khác không chạy trên PC (chạy trên môi trường web), thì Google đang mở rộng vị trí dẫn đầu và khai thác các mô hình quảng cáo mới có khả năng mang lại hàng tỉ đô-la lợi nhuận. Google cũng đang thử nghiệm một tập hợp các ứng dụng web, bao gồm bản đồ, video, và thậm chí các trình xử lý văn bản và bảng tính trực tuyến. Trong khi đó, Microsoft đang cố gắng vật lộn với những gói phần mềm lớn, tích hợp mọi thứ trong đó.

Bất chấp tất cả những sự cạnh tranh này, Microsoft vẫn có vẻ rất khoẻ khoắn. Công ty đã phát triển một bộ phận kinh doanh phần mềm máy chủ rất mạnh từ cuối những năm 1990, và sự độc quyền về Windows và Office của hãng vẫn mang lại 1,5 tỉ USD mỗi tháng. Hãng có gần 35 tỉ USD trong ngân hàng, nhưng các quan chức của Microsoft vẫn lo lắng.

Đưa Microsoft lên bàn mổ

Kế hoạch của Ozzie - dài khoảng 5.000 từ, gửi các giám đốc điều hành vào mùa thu 2005, và trong bài diễn văn nói trước các nhà phân tích ở Wall Street vào tháng 7.2006 - là một kiểu "yêu cho roi vọt". Thực tế, nó là bản đánh giá về Microsoft thẳng thừng nhất. Theo Ozzie, để tránh bị cách ly khỏi xã hội, Microsoft cần phải tăng tốc nhanh và tập trung vào dịch vụ phần mềm. Cần tìm cách đưa ý tưởng ra khỏi phòng thí nghiệm và thâm nhập vào thị trường nhanh hơn, xem xét lại cách mà công ty làm ra và bán các ứng dụng, và phải chi hàng tỉ đô-la cho cơ sở hạ tầng, lập các trang trại máy chủ khổng lồ để cung cấp năng lượng cho tất cả những thay đổi đó.

Microsoft đã xây dựng các phần mềm phức tạp nhất từ trước tới nay, Ozzie khuyên: "Phức tạp sẽ dẫn đến chỗ chết. Tốt hơn là khai thác và duy trì những kỹ thuật để giảm thiểu sự phức tạp đó". Thay vì dành hàng năm trời làm việc với các gói phần mềm khổng lồ, tích hợp đủ mọi chức năng và làm cuộc ra mắt thị trường khổng lồ, tốn kém, Microsoft cần xem xét cách làm của Google và các công ty internet thế hệ mới: thiết kế và tung ra các phần mềm nhanh hơn với những phần nhỏ hơn có thể chuyển đổi lẫn nhau và cho phép các phản hồi của người dùng trực tuyến để cải tiến.

Mục tiêu này khá mạo hiểm và quyết liệt nhưng tầm nhìn rất đơn giản: cho phép người dùng có thể truy cập dữ liệu và các ứng dụng bất kỳ họ ở đâu và sử dụng thiết bị gì.

Microsoft sẽ tiếp tục bán phần mềm đóng gói trong một thời gian dài nữa. Với 3 dự án Windows Live, Office Live và Xbox Live giúp người dùng làm việc, tương tác, chia sẻ và giải trí quanh môi trường internet, Ozzie đang nỗ lực đưa Microsoft hướng tới tương lai. Bill Gates đã hân hoan nói: "23 năm qua, nếu có người nào đó mà tôi luôn muốn tuyển dụng thì người đó chính là Ray Ozzie. Nay Ray Ozzie đã đến, Microsoft đã được cứu!".

Nguồn : SGTT