Martha Stewart, từng là một trong những nữ doanh nhân thành đạt nhất nước Mỹ, đã xuất hiện trở lại trên báo chí, truyền hình sau khi bị tuyên án “có tội” và trải qua một thời gian chờ đợi phán quyết của Toà án về thời gian bà sẽ phải ngồi tù. So với các nhà quản lý doanh nghiệp lớn ở Mỹ như Ken Lay, công ty Enron, thì tội của Martha rất nhỏ! Bà chỉ bán cổ phần của một công ty sau khi nhận được “tin mật” để hưởng lợi chưa tới một trăm ngàn USD, trong khi các nhà tư bản của Enron hay Worldom làm thiệt hại cho công ty và các nhà đầu tư hàng tỉ USD vì gian lận sổ sách. Cho nên nhiều người đã kêu gọi tòa án hãy nhẹ tay khoan hồng với nữ doanh nhân nổi tiếng này.

Trong năm qua, nếu là độc giả quyển tạp chí Martha Stewart Living chắc bạn không khỏi thắc mắc tại sao chức vụ người đứng đầu tạp chí lại không có tên người phụ nữ nổi tiếng đã sáng lập nhãn hiệu cùng tên, Martha Stewart.

Hiện nay chức vụ này do một nhân viên kỳ cựu của công ty, Margaret Roach đảm trách. Roach là người ít được biết đến trong giới truyền thông báo chí. Không có Martha, nhiều người đặt câu hỏi rằng liệu tờ tạp chí này có còn đủ khả năng giữ và thu nhận thêm quảng cáo không?

Không những chỉ có ban điều hành tờ tạp chí Martha Stewart Living mới lo ngại về vấn đề mất quảng cáo. Kể từ ngày công ty Martha Stewart Living Omnimedia Inc. bắt đầu trao đổi cổ phiếu trên thị trường chứng khoán phố Wall năm 1999, nhiều chuyên gia phân tích kinh tế và những nhà đầu tư lớn đã lo ngại về hiểm họa xây dựng cơ đồ của cả một đại công ty dựa phần lớn vào một nhân vật nổi tiếng, nhà sáng lập, chủ tịch kiêm tổng giám đốc điều hành, Martha Stewart. Martha Stewart Living Omnimedia Inc. là công ty mẹ của các công ty chi nhánh khác liên quan đến các tạp chí, thương vụ bán sản phẩm mang hiệu Martha, quảng cáo trên mạng điện toán và các chương trình truyền hình chiếu toàn quốc.

*) Con đường đến đỉnh cao của sự nghiệp

Từng làm việc trong ngành chứng khoán, Martha Stewart may mắn tìm được môi trường để giới thiệu những sản phẩm làm đẹp nhà cửa trên chương trình truyền hình. Từ đó, bà được biết đến như một người phụ nữ “hoàn hảo”, hay ít ra là gần với giá trị “hoàn hảo” nhất.

Các chương trình truyền hình này đã mang lại lợi nhuận khoảng 13,9 triệu USD cho công ty của Martha trong vòng nửa đầu năm 2002. Những sản phẩm Martha giới thiệu trên truyền hình do công ty bà sáng lập sản xuất gồm nhiều mặt hàng gia dụng chất lượng tốt. Vài sản phẩm tiêu biểu là những tấm khăn trải giường, sơn nhà và đồ dùng trong bếp, trang hoàng nhà cửa.

Nhờ khả năng đàm phán cũng như sau những thành công liên tiếp, Martha Stewart đạt nhiều hợp đồng lớn mang lợi nhuận đáng kể cho công ty Martha Stewart Living Omnimedia Inc. Sản phẩm của Martha Stewart được bày bán tại tất cả các chi nhánh khắp nước của công ty bán lẻ K-Mart. Doanh thu bán lẻ của sản phẩm mang hiệu Martha đạt 27 triệu USD trong cả năm 2002.

Những quyển tạp chí về đời sống nói chung (Martha Stewart Living) hay liên quan đến trẻ em tuổi vị thành niên (Martha Stewart Kids) và đến các em bé (Martha Stewart Baby) là những “con gà đẻ trứng vàng” của Martha. Tổng doanh thu từ quảng cáo chỉ riêng trong nửa năm 2002 của Martha đã lên đến 90,4 triệu USD. Ngoài ra, kinh doanh từ việc bán hàng trên Internet cũng mang lại lợi nhuận lớn cho Martha, có lúc lên đến 15,1 triệu USD. Khó ai có thể phủ định những thành công lớn liên tiếp của hãng Martha Stewart Living Omnimedia Inc là nhờ vào cá tính và sự nổi tiếng của người sáng lập, Martha Stewart.

*) Sự sụt dốc được dự báo trước?

Khi tên tuổi của Martha càng trở thành quen thuộc với khán giả, độc giả bao nhiêu thì những tai tiếng trong kinh doanh của Martha lại bắt đầu. Nhiều chuyên gia kinh tế giờ đây bắt đầu lo ngại rằng liệu Martha có đứng vững trên đỉnh vinh quang được không?

Vào tháng ba năm ngoái, Martha Stewart bị cáo buộc tội lạm dụng thông tin bí mật nội bộ để bán tháo cổ phiếu chứng khoán công ty nghiên cứu dược phẩm Imclone trước khi cổ phiếu này mất giá. Imclone là công ty nộp đơn xin Cơ quan kiểm soát dược và thực phẩm Mỹ (FDA) công nhận kết quả cuộc nghiên cứu về công hiệu một loại thuốc chữa bệnh ung thư của Imclone. Nếu được FDA chứng nhận, cổ phiếu chứng khoán của công ty sẽ lên rất cao. Còn ngược lại, khi bị từ chối, những cổ phiếu này sẽ trở thành vô giá trị.

Vào lúc Martha Stewart bán tháo cổ phiếu Imclone bà có trong tay khiến Martha khó tránh bị nghi vấn biết bí mật nội bộ để bán tháo trước cổ đông khác. Martha Stewart đã không may, vì sang mùa Hè năm 2003 thuốc trừ ung thư của Imclone bắt đầu được tín nhiệm, sau khi ở châu Âu Imclone cho dùng thử rồi được phép bán. Ở Mỹ bắt đầu cũng xét lại, thứ thuốc này có thể sẽ kiếm ra lợi nhuận giúp cho các cổ phần của Imclone hồi phục!

Martha Stewart công khai từ chối mối liên hệ thân mật của mình với chủ tịch kiêm tổng giám đốc công ty Imclone, Samuel D. Waksal. Samuel từng là bạn trai của con gái bà Stewart. Martha giữ nguyên thái độ im lặng từ ngày đó đến nay. Martha hai lần từ chối lời mời ra điều trần về vai trò của mình trong vụ này khiến nghi vấn bà có thể hành động kém minh bạch càng tăng.

Tháng 10 năm ngoái, Samuel D. Waksal nhận tội gian lận cổ phiếu chứng khoán trước tòa liên bang, tuy nhiên ông không khai báo gì về liên hệ với bà Stewart. Nhưng không may cho Martha Stewart, người phụ tá đầu tư của bà tại Merrill Lynch đã nhận tội nói dối với công tố liên bang về vụ bán tháo của Martha Stewart. Ðể giảm tội của chính mình, anh chàng này đã hợp tác với nhân viên điều tra liên bang để kết luận xem công tố viện có đủ bằng chứng truy tố bà Martha Stewart tội cản trở công lý hay không? Nếu bị kết tội có lẽ Martha Stewart khó tránh khỏi án tù giam.

Hình ảnh kém đạo đức của mẫu người “nữ doanh nhân lý tưởng” Martha Stewart đã gây ảnh hưởng bất lợi không nhỏ cho cổ phiếu công ty. Kể từ khi có nghi vấn Stewart vi phạm luật đầu tư, bán tháo cổ phiếu Imclone nhờ bí mật nội bộ, cổ phiếu Martha Stewart Living Omnimedia Inc đã sụt giám gần 30% giá trị. Dù Martha Stewart đã phải từ chức chủ bút tạp chí và có thể cả những chức vụ khác tại công ty mẹ, giá cổ phiếu công ty có còn xuống nữa hay không là điều không ai đoán nổi.

Tuy chưa đài truyền hình nào hủy bỏ các chương trình của Martha và tổng doanh thu của các hợp đồng quảng cáo trên các tạp chí chưa được kết toán, nhiều chuyên gia kinh tế lo ngại công ty Martha Stewart Living Omnimedia sẽ khó tồn tại khi mất đi người sáng lập nổi tiếng. Hai lĩnh vực kinh doanh trên truyền hình và tạp chí chiếm 60% trong tổng doanh thu của công ty tức khoảng 320 triệu USD. Mất Martha Stewart, liệu công ty lấy ai thay thế để giữ nguồn doanh thu này?

Trong kinh doanh luôn có lời khuyên căn bản nhất cho các doanh nhân là “đừng để hết trứng của mình vào một cái rổ”. Một doanh nghiệp lớn được xây dựng và phát triển trên hình ảnh của một nhân vật vào lúc thịnh vượng không sao nhưng lúc khó khăn thì sẽ rất khó tránh khỏi phá sản do sự chọn lựa kém khôn ngoan này.

Nhiều họa sĩ biếm họa đã bắt đầu vẽ lên những hình ảnh tương tự như cảnh Martha Stewart quảng cáo cách sơn phết và trang hoàng gian tù của mình.

(Theo Money.com)